Jak zorganizować legalne losowanie?

Prowadząc losowania dla swoich widzów, trzeba pamiętać o przestrzeganiu wymogów wynikających z ustawy hazardowej. Giveaway na streamie zwykle będzie zgodny z prawem, gdy zostanie spełniony przynajmniej jeden z warunków opisanych w tym rozdziale.

Warunek bezpłatnego udziału

Jeśli udział w losowaniu jest bezpłatny i do uczestnictwa potrzebne jest jedynie napisanie wiadomości na czacie, ewentualnie kliknięcie czegoś jeszcze, to nie masz o co się martwić. Możesz wtedy losować dowolne nagrody. Twoi widzowie nie ponoszą kosztów udziału w takim losowaniu, a przez to nie ma ryzyka utraty czegokolwiek, gdy ktoś przegra losowanie. W takiej sytuacji nie ma żadnego hazardu.

Gdy warunkiem uczestnictwa w losowaniu jest wspieranie kanału lub inna płatność, sprawa zaczyna się komplikować. Tu warto wiedzieć, że regulamin wspierania na YouTube (który musisz zaakceptować, aby włączyć wspieranie swojego kanału) zabrania prowadzenia jakichkolwiek losowań dla wspierających. Organizując giveaway dla wspierających możesz więc zapewnić sobie utratę funkcji wspierania lub bana na Youtube. Poza konsekwencjami na Youtube, mogą czekać jeszcze konsekwencje naruszenia ustawy hazardowej, gdy loteria zostanie przeprowadzona nieprawidłowo, a najpewniej taka właśnie będzie. Poziom złożoności prawnej organizacji loterii promocyjnej sprawia, że jest ona poza zasięgiem większości Youtuberów. W dalszym rozdziale dowiesz się, dlaczego jest to aż takie skomplikowane.

Zdradliwe udostępnienie posta

Pewien sklep opublikował na swojej stronie na Facebooku posta z konkursem. Aby wziąć udział w tym konkursie, należało polubić post, udostępnić go na swojej tablicy oraz w komentarzu odgadnąć ile różnych towarów jest w tym sklepie. Nagrodą była określona rzecz z tego sklepu (nieistotne, jaka dokładnie).

Zwycięzcą konkursu była osoba, która w komentarzu napisała liczbę najbliżej faktycznej liczby produktów. Niekoniecznie więc była to loteria losowa - można było przyjść do sklepu i policzyć.

Krajowa Administracja Skarbowa nałożyła na sklep karę w wysokości 10600zł za organizację niezarejestrowanej loterii promocyjnej. Wojewódzki Sąd Administracyjny uchylił karę argumentując, że uczestnictwo w tym konkursie było darmowe. Zostawienie lajka, komentarza i udostępnienie postu jest przecież za darmo, uczestnik nie ryzykuje tu straty swoich pieniędzy, gdy przegra konkurs. Skarbówka odwołała się do Naczelnego Sądu Administracyjnego i tam sędzia orzekł inaczej. Like i udostępnienie posta to reklama dla sklepu, na czym ten sklep zyskuje. Wprawdzie uczestnik nic nie płaci, ale sklep zarabia na jego uczestnictwie w loterii. Sąd uznał więc udostępnienie posta jako nabycie dowodu udziału w grze. Ostatecznie sklep musiał zapłacić 10600zł kary.

Z tej historii powinniśmy wyciągnąć lekcję, że trzeba uważać z robieniem losowań, w których do uczestnictwa potrzeba czegoś więcej niż napisanie wiadomości na czacie. Najlepiej w ogóle nie dokładać dodatkowych wymagań widzom, bo nie wiadomo kiedy sąd uzna, że udział w loterii jest płatny i nałoży karę na organizatora.

Warunek braku losowości

Jeśli w konkursie nie ma żadnej losowości, wtedy na pewno nie zostanie on potraktowany przez urzędników jako loteria promocyjna. Dobrym przykładem są tu konkursy graficzne, które być może na Youtube już widziałeś. Nagrody są tam wręczane według zdolności artystycznych uczestników i jakości wykonanej pracy graficznej. Konkurs graficzny możesz przez przeszkód zorganizować tylko dla wspierających oraz możesz wręczać zwycięzcom nagrody rzeczowe.

Wybranie wyniku konkursu nie musi być zdarzeniem losowym według definicji matematycznej, aby narobić sobie kłopotów prawnych. Zakaz obejmuje także wyniki pseudolosowe (komputerowy generator liczb pseudolosowych). StreamChange losuje zwycięzcę właśnie za pomocą generatora liczb pseudolosowych, ponieważ komputer nie jest w stanie zapewnić idealnej losowości (komputer kwantowy potrafi). Gdy pobierasz pieniądze za uczestnictwo w konkursie, nie losuj widzów także innymi metodami, jak plastikowe koło fortuny, kręcenie butelką, rzut kostką do gry, składane karteczki.

Warunek braku nagrody

Możesz zorganizować losowanie w dowolnej formie, gdy nagroda do wygrania jest kompletnie bezwartościowa. Krajowa Administracja skarbowa może nałożyć karę pieniężną za organizację takiego losowania. Odwołasz się od takiej kary, jeśli w sądzie administracyjnym udowodnisz, że losowana nagroda faktycznie nie przedstawiała żadnej wartości materialnej i uczestnicy wiedzieli o tym, zanim wzięli udział w losowaniu.

Losowania spełniające ten warunek są w rzeczywistości organizowane bardzo rzadko, bo ciężko przyciągnąć nowych widzów na stream, robiąc losowanie jedynie dla zabawy.

Możliwe, że pierwszy przykład nagrody bez wartości pieniężnej, jaki przychodzi Ci do głowy to wirtualne przedmioty w grach online. Może to być zgubne, bo choćby skiny do CS:GO bez problemu mogą zostać przeliczone na pieniądze. Nawet przedmioty do MovieStarPlanet mogą zostać wycenione przez sąd, ponieważ konto z rzadkimi przedmiotami w tej grze może zostać sprzedane na portalu aukcyjnym.

Co to jest loteria promocyjna?

Jest to konkurs, w którym uczestnictwo jest związane z nabyciem towaru, usługi lub innego dowodu udziału w grze, do wygrania są nagrody o realnej wartości, a przydział nagród odbywa się losowo (np. koło fortuny, papierowe losy wyciągane na ślepo z pojemnika, zgadywanie liczby przez uczestników, losowanie w aplikacji StreamChange).

Losowanie na streamie zostanie potraktowane jako loteria promocyjna, gdy do wygrania będą nagrody o realnej wartości oraz do uczestnictwa będzie wymagane poniesienie przez widza jakichkolwiek kosztów. To może być m.in. wspieranie kanału, superchat, donate, konieczność posiadania jakiejś płatnej gry, biletu na wydarzenie lub sprzętu gamingowego określonej marki.

Procedura organizacji loterii promocyjnej

Dwa miesiące przed rozpoczęciem loterii należy napisać regulamin loterii oraz złożyć wniosek do izby administracji skarbowej. Koszt złożenia wniosku wynosi 10% wartości nagród w loterii, jednak nie mniej niż połowa kwoty bazowej. Kwota bazowa to średnie miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw. Z tego wychodzi minimalny koszt złożenia wniosku około 2300zł.

Kolejny koszt to uzyskanie gwarancji bankowej, dzięki której uczestnicy będą mieli pewność, że dostaną wygrane nagrody nawet wtedy, gdy zbankrutujesz. Gwarancja bankowa jest obowiązkowa, a jej koszt zależy przede wszystkim od wartości nagród, ale też długości trwania loterii i historii kredytowej prowadzącego.

Od nagród, których wartość przekracza 2280zł trzeba dodatkowo zapłacić jeszcze podatek od wygranych, a to 10% wartości nagród.

Pełna i aktualna instrukcja przejścia urzędowych procedur w celu rejestracji loterii promocyjnej znajduje się na stronie Ministerstwa Finansów.

Wyłączenie odpowiedzialności

Pamiętaj, że tekst znaleziony w internecie nie zastępuje porady u radcy prawnego i może zawierać błędy merytoryczne. Aby mieć pewność, że otrzymasz rzetelną wiedzę z zakresu prawa, skorzystaj z płatnej konsultacji z radcą prawnym podczas której zapytasz go o loterie promocyjne.